Günümüzde Bitcoin gibi pek çok varlık, yatırımcılar tarafından, enflasyona karşı korunma yada geleceğe yönelik yatırım sebebiyle tercih ediliyor.
Peki enflasyonun sürekli artması varlık fiyatlarını nasıl etkiliyor? Enflasyona karşı alınacak olası tedbirler kripto fiyatlarını da etkiler mi? Enflasyon ve Bitcoin arasında bir ilişki var mı? Gibi sorulara cevap vermeden önce kavramlar üzerinden gitmekte fayda vardır.
Politikacıların ve hane halkının adını dahi duymak istemediği enflasyon, fiyatlar genel düzeyinde gerçekleşen sürekli ve düzenli artışlardır. Enflasyon, bir malın değil, bir mal sepetinin toplu fiyat artışını ve bir kereye mahsus değil düzenli aralıklarla gerçekleşen bir artışı ifade etmektedir.
Enflasyon günümüzde talep ve arz kaynaklı olarak ikiye ayrılsa da bu yazıda işin parasal kısmına değinmek daha doğru olacaktır. Bu konuda birçok görüş bulunmakla birlikte, genel kanı; paranın bolluğu, beraberinde enflasyonu getirmektedir. Çünkü para bolluğu, mal, hizmet ve varlıklara ödenecek parayı da artırıyor. Piyasadaki paraya nazaran bir şey az bulunuyorsa ve ödemeye razı kişilerin sayısı çoksa o varlığın değeri artacaktır.
Varlık Fiyatları Neden Artıyor?
Burada artık konuyu varlık fiyatlarına getirebiliriz. Piyasada likiditenin bol olduğu durumlarda varlık fiyatlarının inanılmaz derecelerde arttığı gözlemlenmiştir. Bunun birkaç nedeni vardır; (1) Para bol ve ulaşılabilir olduğu zaman insanların yatırım yapma gücü de artacaktır. Nitekim bu dönemde yatırım yapma uğruna banka kredisi çekip, krediyi altına, dövize ve kriptoya yatıranların sayısı az değildir. (2) Bol para beraberinde enflasyonu getirecektir. Bu durum ise enflasyondan korunmak isteyen bireyleri çeşitli varlıklara yöneltecektir. (3) Likidite bolluğu, piyasayı canlandırarak bir varlığa olan talebi çok fazla arttırabilir. Ayrıca o varlığa karşı spekülasyon arttıkça varlığın fiyatı gerçek değerinden daha fazla şişecektir. Özellikle kripto yatırımlarında spekülasyonun çok olması bazen bazı coinlerin bir anda pump(sıçrama) yapmasına neden olmaktadır.
Enflasyona Karşı Alınacak Tedbirler Fiyatları Nasıl Etkiler?
Enflasyonun neden arttığı ve arttıkça varlık fiyatlarının neden beraberinde arttığını temel olarak anlattık. Ancak birde enflasyona karşı alınacak olası tedbirlerin piyasayı nasıl etkilediğine bakalım.
Son zamanlarda kripto piyasasında inanılmaz satışlar görüyoruz. Hatta sadece kripto piyasası değil tüm piyasalar olumsuz bir seyir izliyor. İşte bunun en büyük nedenlerinden biri de ekonomide yaşanacak sıkılaşma ihtimalidir. Nasıl bol para varlık fiyatlarını şişiriyorsa az para da varlık fiyatlarında düşüşü beraberinde getirecektir. Mesela Fed’in en son toplantı tutanaklarında faiz artırımının erkene alınabileceğini ima etmesi bir anda piyasayı sarstı.
Varlık alımlarının azaltılması ve borçlanmanın maliyeti olan faiz oranlarının yükselmesi, piyasaya verilen likiditenin azaltılması anlamına gelmektedir. Bu durum ekonomide sıkılaşma olarak algılanarak, harcamaları düşürür, tahvil faizlerine ve mevduata talebi arttırır. Aynı zamanda bu süreçte risk iştahı (spekülasyon güdüsü) azaldığı için varlık fiyatları sürekli düzeltme ve düşüş yaşar.
Bitcoin ve Enflasyon Değerlendirmesi
Yukarıdaki tablolar BTC fiyatı ve ABD enflasyonunun uzun zamanlı değişimini göstermektedir. Görülmektedir ki BTC fiyatı 2020 sonuna kadar sürdürdüğü makul artışları o dönemden sonra bozmuş ve inanılmaz bir yükseliş yaşamıştır. Bunun en büyük nedeni pandemi ile birlikte piyasaya yüklenen likidite takviyesidir. 2021 Ocak ayı BTC fiyatı 29 bin dolar iken aynı dönemde ABD enflasyonu yüzde 1,4’ü gösteriyor. Sonrasında ABD enflasyonu, ülkenin tarihi boyunca pek az şahit olduğu yüzde 6 seviyelerini görünce BTC fiyatı da 60 bin doları aşıyor. Aralarda BTC fiyatının dalgalanması ve ani düşüşler yaşamasının en büyük nedenlerinden biri de Fed’in artan enflasyon karşısında şahin bir duruş alma ihtimalinin gün geçtikçe hızlanmasıdır. Yani bugünlerde kripto piyasasının güçlü bir düzeltme yaşamasının sebeplerinden biri de budur.
Sonuç olarak likidite bolluğu ya da bir başka deyişle piyasadaki para miktarının artması beraberinde enflasyonu ve varlık fiyatlarında artışı getiriyor. Enflasyona karşı alınacak olası sıkı tedbirler ise piyasalarda satış baskısına neden olarak varlık fiyatlarında düşüşe neden oluyor. Bitcoin öncülüğündeki diğer kripto paralar da 2020 yılından bu yana likidite bolluğundan yararlanarak artmış ve artık sıkılaşma belirtileri baş gösterince de düzeltmeler yaşamaya başlamıştır.
