Emlak fiyatları yükselmeye devam ediyor. İyi bir konutun fiyatı artık milyonlarla ifade ediliyor. Ancak konutunuzun fiyatının yükselmesi verginizi de artırmış olabilir. Eviniz değeri 5 milyon liranın üzerine çıktıysa Değerli Konut Vergisi ödemek zorundasınız.
Avukat Abide Gülel, birçok konut sahibinin haberdar olmadığı Değerli Konut Vergisi hakkında şu bilgileri verdi:
“1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’na eklenen 42 ila 49. maddelerde; yeni bir vergi türü olarak “değerli konut vergisi” düzenlendi. Bu düzenleme ile Türkiye sınırları içinde bulunan mesken nitelikli taşınmazlardan bina vergi değeri veya Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nce belirlenen değeri 5 milyon Türk Lirası ve üzerinde olanlar değerli konut vergisine tabidir.
Değerli konut vergisinde mesken nitelikli taşınmazın değeri;
- 5 milyon ile 7 milyon 500 bin TL arasında olanlar (Binde 3)
- 7 milyon 500 bin 1 TL ile 10 milyon TL arasında olanlar (Binde 6)
- 10 milyon TL ve üzeri olanlar (Binde 10) olarak vergilendirilir.
Paylı mülkiyete konu mesken nitelikli taşınmaz için değerli konut vergisinde taşınmazın toplam değeri esas alınmaktadır. Her bir malik/paydaş kendi hissesi tutarında değerli konut vergisinden sorumlu olacaktır. Paylı mülkiyete konu mesken nitelikli taşınmazlarda olduğu gibi elbirliğiyle mülkiyete konu taşınmazlarda da değerli konut vergisi matrahına esas alınan tutar taşınmazın toplam değeridir. Ancak aradaki fark, paylı mülkiyette her bir malik kendi hissesi oranında değerli konut vergisinden sorumlu iken; elbirliğiyle mülkiyete konu mesken nitelikli taşınmazda tüm malikler değerli konut vergisinden müteselsilen sorumludur.
Değerli Konut Vergisinin Beyanı, Ödeme Süresi ve Ödeme Yeri
Vergi, takip eden yılın şubat ayının 20’nci günü sonuna kadar mesken nitelikli taşınmazın bulunduğu yerdeki Gelir İdaresi Başkanlığı’na bağlı yetkili vergi dairesine beyan edilecektir. Vergi, yetkili vergi dairesince yıllık olarak tarh ve tahakkuk olunacaktır. Müteakip yıllar için mükellef tarafından aynı şekilde yıllık olarak beyanname verilir ve vergi ilgili vergi dairesince tarh ve tahakkuk olunur. Vergi dairesi tarafından tarh ve tahakkuk ettirilen vergi, ilgili yılın şubat ve ağustos aylarının sonuna kadar iki eşit taksitte ödenecektir.
Konutun Belirlenen Değerine İtiraz Süreci
Konutun değeri Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından yapılan değerlendirme neticesinde belirlenir. İlgilerin ulaşabileceği şekilde internet sitesinde ilan edilir, ayrıca ilgiliye tebliğ olunur. Belirtilen tebliğ tarihinden itibaren 15. günün sonuna kadar Genel Müdürlük’e itiraz edilmeyen mesken nitelikli taşınmazların Genel Müdürlük tarafından tespit edilen değeri kesinleşmektedir. Ancak önemle belirtmek gerekir ki, bu doğrultuda, kesinleşen idari işleme (şubat ayında yapılacak tahakkuka karşı) 30 gün içerisinde vergi mahkemelerine başvurma haklı saklıdır.
İtiraz değer tespitinin ilgilisine tebliğinden 15 gün içinde Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’ne veya taşra teşkilatına yapılması gerekmektedir. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü itirazı 15 gün içinde değerlendirerek sonuçlandıracak ve kesinleşen değer yine ilan ve tebliğ edilecektir. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü; itiraz üzerine yapacağı değerlendirmede, itirazı yerinde görmezse reddedecek veya yeni bir değer belirleyecektir. İtiraz üzerine verilecek kararda belirtilen bedel “kesinleşen değer” olarak kabul edilecek, dolayısıyla itiraz üzerine ilk tespit edilen bedel üzerinde değişiklik yapıldığı takdirde bu bedel yeniden itiraza tabi olmayacaktır.
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nün itiraz üzerine vereceği kararın tebliğinden itibaren veya itiraza cevap verilmemesi halinde 15 günlük itiraz inceleme süresinin sonunda (bu durum “zımni red” kabul edilerek), mükellef tarafından 30 gün içinde bağlı bulunduğu vergi mahkemesinde dava açabilecektir.
Kimler Değerli Konut Vergisinden Muaftır?
- Kamu Kurumları
- Mesken Nitelikli Tek Taşınmazı Olanlar
- Elçilik ve Konsolosluk Binaları
- Milletler Arası Kuruluşlar ve Temsilcilikleri
- Esas Faaliyet Konusu Bina İnşası Olanların Yeni İnşa Edilen Mesken Nitelikli Taşınmazlar.
Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru
Sonuç olarak, özellikle ekonomik kriz dönemlerinde devletlerin yeni vergiler getirme ve/veya mevcut vergilerin oranlarını yükseltme konusunda çok geniş bir takdir marjları olmasına ve servet vergileri kategorik olarak meşru bir vergi türü olmasına rağmen, değerli konut vergisinin mülkiyet hakkını ihlal etmeyecek şekilde kurgulanamadığı düşünülmektedir. İptal veya itiraz davası yoluyla Anayasa Mahkemesi önüne taşınmaz veya taşınsa dahi Anayasa Mahkemesi ilgili hükümleri iptal etmezse, değerli konut vergisi pratiğinin mülkiyet hakkına aykırılık iddiasıyla bireysel başvuruya konu edilmesi beklenmektedir.”
