Çin ve Tayvan arasında yaşanan gerginlik sonucunda piyasalar tedirgin ilerliyor. İkinci bir Rusya – Ukrayna vakasının yaşanması muhtemel olarak değerlendirildi.
Bilindiği üzere Rusya ve Ukrayna savaşı, piyasaları olumsuz yönde etkilemişti ve enflasyonun hızla artmasına sebep olmuştu. Şimdi ise Çin ve Tayvan arasındaki gerginlik piyasaları tedirgin etmeye başladı. Bitcoin ve diğer kripto paraların bu durumdan nasıl etkileneceği merak konusu oldu.
Çin Tayvan olayları kızışıyor
Çin ve Tayvan sık sık tartışma yaşıyor ve hatta bu karşılaşmalar bazen dünya gündeminde de yer alıyordu. Ancak işler bu sefer daha da sertleşti ve ABD sözcüsünün Tayvana’a gideceğine dair çıkan haberler olayları kızıştırdı. Pentagon’un Temsilciler Meclisi Nancy Pelosi’nin Güney Asya turunda Tayvan’ı da ziyaret edeceği söylenmişti. Pelosi’nin Tayvan’a gitmesi halinde 25 yıl sonra ilk kez bir Beyaz Saray sözcüsü bunu gerçekleştirmiş olacak. Ancak Çin Nancy’nin Tayvan’a gitmesine karşı çıkıyor. Pelosi’nin Tayvan gitmesi, Çin’in egemenliğine ve toprak bütünlüğüne karşı tehdit olarak görülüyor. Pelosi’nin Tayvan’ı ziyaret etmesi halinde Çin’in güçlü ve kararlı bir şekilde yanıt vermesi olası bir durumdur. Öyle ki Çin, şimdiden ülkenin Tayvan tarafına, askeri birliklerini ve füzelerini yerleşmiştir.
ABD, Çin’in Tayvan’a saldırmasını istemiyor. Savaşın yaşanmaması için Çin’i olası bir saldırıya karşı durdurmak istiyor. Çünkü Tayvan ABD için, konumu itibariyle stratejik bir noktada bulunuyor. Saldırının başarılı olması halinde Amerika’nın bölgedeki ittifak ağının zarar görebileceği düşünülüyor. Bunun yanı sıra Tayvan’a yapılacak herhangi bir saldırının, Rusya – Ukrayna savaşının getirdiği kıtlık ve pahalılık sorunları gibi yarı iletken tedarik zincirlerinin bozulması ve beraberinde küresel ekonomik bir kaosun yaşanması sorunu ortaya çıkabilir.
Savaş olması halinde olası durumlar
Tayvan, Çin ile birleşmeyi kabul etmemek konusunda ısrarcı hareket ediyor. Ülkede yaşanan demografik düşüş ve yavaşlayan bir ekonomi karşısında Çin’in uzun vadeli yörüngesi tehlikeye giriyor. Hatta bu durum Başkan Xi Jinping’i “şimdi ya da asla” düşüncesini benimsemesine sebep olabilir. Olayları tarihsel olarak değerlendirdiğimizde, dezavantajlı taraf ile barışçıl bir anlaşma hedefine ulaşılmadığında güç kullanılması tercih edildi. Bu durumda elbette ki dünya çapınca zorlu sonuçlara sebep oldu.
Tayvan’a karşı başlatılan bir savaş, Rusya ve Ukrayna’da olduğu gibi güçsüz bir ekonomi karşısında yaşanmayacaktır. Olaya ABD’nin de müdahale etmesi halinde, Japonya Washington ve Taipei’yi desteklemek için savaşa katılırsa, dünyanın en büyük üç ekonomisinin savaşı yaşanabilir.
Çin ve Tayvan arasında bir savaş başlaması halinde, dünyadaki en önemli ekonomik bölgeler serbest atış bölgesi haline dönüşebilir. Hatta dünyanın deniz trafiği de önemli ölçüde bu durumdan etkilenecek. ABD ve Çin arasında yaşanan ticari ve mali karışıklıklar, ister kasıtlı ister savaşın getirdiği kargaşa yüzünden önemli miktarda artabilir.
Çin ve ABD’nin, ekonomik savaşı stratejilerinin önemli bir parçası haline getirmesi mümkündür. ABD, Pekin’in, askeri harekatını durdurmasını umarak, Çin enerji ithalatını engelleyebilir. Bunun yanı sıra Washington ve müttefikleri, Çin savaşının maliyetlerini artırmak için ekonomik ve mali anlamlarda yaptırım uygulayabilir. Uzun süren bir çatışmanın ardından askeri grevler, siber saldırılar ve sabotaj yoluyla silahlanmayı engelleyebilirler. Savaş çıkması halinde, dünya ekonomisi daha da zorlu bir sürece gireceği için piyasaların ve kripto paraların da bu durumdan olumsuz etkileneceği aşikar bir durumdur. Kripto paralar son günlerde yükseliş seyrederken, bu durum karşısında hızla aşağı yönlü hareket edebilir.
